Genetiği Değiştirilmiş Hayvan Üretimi

17 Mayıs 2021

Şerife Ünal – Ziraat Mühendisi

Transgenik hayvan üretmek için gen transferi uygulamaları ilk defa 1980 yılında farelerde gerçekleştirilmiştir.

Transgen olarak adlandırılan aktarılan gen­, bir genin kontrol etmenleri olan enhancer element ve promotör, buna ilave olarak diğer bir genin protein kodlayan Cdna veya genomik DNA formunda DNA baz dizisini içerebilir.

“Çiftlik hayvanlarının üretiminde transgenik uygulamalar büyümenin arttırılması, yem tüketiminin azaltılması, karkas ve süt kompozisyonunun veya iletiminin iyileştirilmesi yapağı kalitesinin arttırılması ve hastalıklara direncin arttırılması yönünde olmaktadır.”

Transgenin kontrol elementi, transgenin eksprasyonunu kontrol eder. Bazı kontrol etmenleri transgenin dışarıdan uyarılabilir eksprasyonunu sağlar.

Hayvanlarda Gen Aktarım Nedenleri

Genetik olarak hastalık modellerinin geliştirilmesi İnsan hastalıkları için geliştirilen Transgenik Hayvan Modelleri

Transgenik hayvanlar hastalık modeli olarak kanser­, AIDS, kistik fibrozis, kronik hipertansiyon, Alzheimer, Hepatit B, Werner sendromu vs gibi alanlarda, yeni tedavi stratejierinin geliştirilmesinde fonksiyonu bilinmeyen genlerin araştırılmasında kullanılmaktadır.

İnsan terapötik proteinleri üretimi

Sütünde insan proteinleri üreten transgeni çiftlik hayvanları

Organ ve doku nakilleri

Organ ve hücre transferinde kullanılmak üzere üretilen transgenik domuzlar

Hücre terapisi gen tedavisinde kullanılması düşünülen bazı vektörlerin araştırılması

Canlının bedenine dair yeni bilgilerin öğrenilmesi

Genetik şifrenin çözülmesi

Fizyolojk sistemlerin genetik kodunun öğrenilmesi

Yeni özellikli hayvanların üretilmesi

Yeni hayvansal ürünlerin üretilmesi

Çeşitli rekombinant proteinlerin sentezlenmesi amacıyla üretilen transgenik hayvanlara ‘biyoreaktörler‘ denilir.

Transgenik Hayvanların Elde Edilmesinden Önce Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Transgenin klonlanması ve bütünlüğünün kontrol edilmesi

Transgen dizayn edilirken bazı hususların göz önüne alınması gerekir. Örneğin prokaryotik vektör sekansları  bazı transgenlerin ekspresyonunu engelleyebilir ve bu yüzden konstraktların 5 ve 3 uçlarında özel kesim bölgelerinin olması ve vektörün uzaklaştırılması için gereklidir.

Transgen özel markörler içermeli ve böylece varlığı hayvan doku DNA örneklerinde belirlenebilmeli ve ekspresyonu belirlenmeli ve endojen gen ekspresyonundan ayırt edilebilmelidir.

Sekanslama yapılarak transgenin fonksiyonel bir promotör, başlama kodonu ve poliadenilasyon sinyali içerdiği onaylanmalıdır. Hatta bazı çalışmalar transgenin intron içermesi gen ekspresyonunun arttırdığını göstermektedir.

Normalde transgen bir hücre kültürü sisteminde gen ekspresyonu için test edildikten sonra transgenik hayvan elde edilmesinde kullanılır.

Transgenik hayvanlar, PCR metodu kullanılırak kolaylıkla tespit edilebilir.

Gen Transferinde Kullanılan Teknikler

– Viral vektörlerle gen transferi tekniği

– Embriyonik kök hücrelerine gen transferi tekniği

– Spermatozooitlere gen transferi tekniği

– Testislere gen transferi tekniği

– Nükleer transfer teknolojisi ile Transgenik hayvan eldesi

– Transpozonların kullanımı

– Lipofeksiyon

– Hedefli gen entegrasyonu

 -Pronükleer-DNA mikroenjeksiyon tekniği

olarak sıralanabilir.

Keyifli okumalar dileriz

Diğer Yenilikçi teknolojiler üzerine yazıları gözden geçirmek isterseniz,

• Yenilebilir gıda filmleri Beyaz Et ürünlerinin paketlenmesi için kullanılabilir
• Antibiyotiksiz üretime yeni bir adım; Yeni Prebiyotiklerin keşfi
• Gizli genler yeni antibiyotiklerin geliştirilmesinde anahtar olabilir
• Kanatlılarda bağırsak sağlığını yönetmek için 3 ipucu