Yumurta kabuğunu anlama

8 Şubat 2023

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

Kabuk kusurları, tüketicilerin pazarda estetik açıdan güzel görünümlü ve tek tip yumurta istemesiyle, genellikle finansal bir kayıp olarak kabul edilir. Ancak yumurta kabuğu, sürünün sağlığı, yönetimi ve üretkenliği için bir işaret olarak görülmelidir.

B kalite yumurta sayısında görülebilecek ani artış her zaman önemli bir sorun olarak değerlendirilmelidir. B kalite yumurtanın görünümünü iyi gözlemlemek, işletmenin sorunları, üretim ve kanatlı refahı üzerinde daha fazla etkisi olmadan önce belirlemesine ve ele almasına yardımcı olabilir.

Veteriner Hekim Kathryn Stewart, pozitif bir enerji dengesi ile sağlıklı bir kabuk elde etmenin yollarını açıkladı:

Beslenme

Kabuk büyük ölçüde kalsiyum karbonattan oluşur ve 1 yumurta üretmek için 25 saatin 20’sini alır. Rasyondaki kalsiyumunun yarısı kadarı, kabuk üretimi için gereklidir. Kalsiyum,gerektiğinde ilave olarak kemik deposundan gelir, ancak bu mümkün olduğunda engellenmelidir. 

Aşağıdaki durumlarda tavuklar,

Negatif enerji dengesine sahip olması ya da rasyonun Kalsiyum, Vitamin D3 ve Fosfor açısından yetersiz olması durumunda, ince kabuk üretimine karşı rasyonda daha fazla desteğe ihtiyaç duyacaktır,

• Yetersiz tüylenme,
• Kırmızı akar istilası,
• Zayıf bağırsak sağlığı,
• Aşırı büyük yumurtalar.

Isı stresi

Isı stresi, özellikle tavuk nefes nefese kaldığında, hayvandaki metabolik durumlar nedeniyle kalsiyum emilimini etkileyebilir. 

Bu durumlarda takviye önemlidir. 

Araştırmalar, Kalsiyum takviyesini yem veya su yoluyla sağlamanın

• Üretimi, FCR’ı,
• Hormon seviyelerini,
• Bağışıklık fonksiyonlarını,
• Yumurta kütlesini,
• Kabuk kalitesini

artıracağını göstermiştir.

Yiyecek miktarı

Kabuğun oluşumu büyük oranda gece boyunca meydana gelir. Bu nedenle ışıkları kapatmadan önce tavuğun bağırsağında yiyecek bulunmasını sağlayacak kadar yem yemesi önemlidir.

Tavuğun dinlenme sürelerini önemli ölçüde kesintiye uğratabilen

• Ağır Kırmızı Akar istilası
• Dışkılama

gibi fiziksel rahatsızlık veren durumlar kabuk deformasyonuna neden olabilir.

Paketleme sorunları

Paketleme makineleri kabuktaki kılcal çatlakları ve kabuk hasarını şiddetlendirebilir.

Veteriner Hekim Kathryn Stewart, “Yumurtaların, tavuklar incelenmeden önce bile önemli bir tanı aracı olduğunu biliyoruz.”

Stewart, Veteriner Hekim olarak yumurtaların, tavuklar incelenmeden önce bile önemli bir tanı aracı olduğunu söyledi: “Örneğin, müşterilerimizi arayıp daha soluk yumurtaları olduğunu söylüyoruz. Renk çoğunlukla genetik olarak belirlenir, ancak kahverengi tavuklarda “soluk” yumurtalardaki artış, enfeksiyöz bronşite, zayıf bağırsak sağlığına, ilaçlara, beslenmeye, yaşa, parazitlere veya strese bağlanabilir. Kabukta görülen sivilce benzeri kabartılar, ve zımpara görünümlü kabuklar, yumurta kanalının zarar görmesine bağlı olarak enfeksiyöz bronşitten de kaynaklanabilir.”

Bazı hayati ve bakteriyel hastalıklar tipik B kalite yumurtalara neden olabilir.

Enfeksiyöz Bronşitis

Genellikle buruşuk kabuklara ve soluk renkli görünümlü kabuklu yumurtalara neden olur. 

Newcastle Hastalığı

Sivri veya şekilsiz yumurtalara neden olabilir.

Mycoplasma synoviae

Tipik olarak yarı saydam görünüme neden olur. 

Egg Drop Sendrom

Soluk, şekilsiz ve zayıf yumurtalara yol açabilir, ancak önemli bir üretim düşüşü ile birlikte görülür.

Kirli yumurtalar ve yumurtalarda kan

Yumurtaların yıkanması yasaklanırken, normal ama kirli yumurtalar birinci sınıf yumurta olarak satılamamaktadır ve bu da maddi kayıplara yol açmaktadır. 

Yer yumurtalarının satışının önlenmesi kabuk kontaminasyonunu önlemek amaçlıdır.

Yer yumurtasının nedeni,

• Çoğu follukların yönetiminden,
• Sistemin yanlış kullanımından,
• Tavukların çok erken yumurtladıkları köşelerdeki çöplerden kaynaklanmaktadır. 

Bu durumların önüne geçmek için yumurtaların sık sık toplanması önerilmektedir.

Kirli yumurtalar

Bağırsak sağlığı optimal düzeyin altında olduğunda görülebilir.

Eğer dışkı gevşekse, yumurtlama durumunda yumurtayı dışkı ile kirletebilir veya follukları kirletebilir. Kısa ve verimli sindirim sistemine sahip olmaları nedeniyle yumurtlayan tavuklarda bağırsak sağlığı kolayca zorlanabilir. 

Tavukların bağırsak mikrobiyomu,

• Kirli su,
• Uygun olmayan havalandırma,
• Sıcaklık,
• Hastalık,
• Solucanlar,
• Yem yönetimi,
• Stres,
• Genel bağışıklığın baskılanmasından

olumsuz etkilenebilmektedir.

Yumurta kabuğu üzerinde kan lekeleri

Yumurta kabuğu üzerinde görülen kan, genellikle

• Önemli bir kırmızı akar istilasına,
• Gagalamaya,
• Büyük yumurtalar

nedeniyle yumurta kanalında sarkma ve/veya hasara işaret eder.

Kötü su kalitesi ve su hijyeni

Kötü su kalitesi ve su hijyeni çok yaygın bir sorundur, bu nedenle işletmeler suyu sık sık analiz ettirmeli ve doğru sanitasyon yapıldığından emin olmalıdır. 

Keyifli okumalar dileriz.

Kaynak: Poultry World