Tüketicilerin kanatlı rasyonlarında böcek varlığını benimsemesi

13 Şubat 2023

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

Kanatlı rasyonlarında böceklerin kullanılması, çevresel zenginleştirme aracı ve bir besin kaynağı olarak hayvan refahı ve sağlık yararları sağlayabilecektir. Bununla birlikte, böceklerle beslenen çiftlik hayvanlarından elde edilen ürünlerin tüketiciler tarafından kabûl edilmesine yönelik yapılan araştırmalar oldukça sınırlıdır.

Domuz ve kümes hayvanları rasyonlarında işlenmiş böcek proteininin kullanımı için 2021 yılı Eylül ayında verilen AB onayının ardından, domuz ve kümes hayvanı sektörlerinde rasyonda kullanılmak üzere böceklere olan talebin keskin bir şekilde artması beklenmektedir. Bununla birlikte, tüketicilerin böceklerin rasyonda kullanılmasını kabûl etmeleri, böcek yetiştiriciliği sektörünün ve böcek bazlı rasyonlarla beslenen hayvanlardan elde edilen gıdanın gelişimini belirlemek için çok önemlidir.

Batı ülkelerinde yenilebilir böceklerin tüketici tarafından gıda olarak kabul edilmesine ilişkin artan literatüre rağmen, tüketicilerin böceklerin rasyonda yem olarak kullanılmasına yönelik tutumlarını az sayıda araştırma incelemiştir.

Anket

2019 yılı Aralık ayı ile 2020 yılı Ocak ayı arasında 565 et tüketicisi ile çevrimiçi bir anket gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada araştırmacılar, tüketici tercihlerini ve tutumlarını, özellikle de böcek bazlı ya da diğer canlılarla beslenen kümes hayvanı eti ürünlerini satın alma isteğini ve böyle ürünlere para ödeme istekliliğini anlamayı amaçladılar. ankette örnek ürün olarak Ördek Eti kullanılmıştır.

Tüketiciler 2 gruba ayrıldı. 

Kontrol grubu,

Sorular sorulmadan önce kanatlı rasyonlarında böcek kullanımının yararları hakkında ek bilgi almayan tüketicilerden,

Çalışma grubu,

Çevre, güvenlik ve besinsel faydalar hakkında bilgi alan tüketicilerden

oluşturulmuştur.

Her iki gruba da önce böcek bazlı rasyonların ürün tadına etkisi ile ilgili yönleri soruldu.

Satın alma isteği

Araştırmacılar, araştırma gruplarına bilgiyi vermeden önce, diğer yem türlerinin yanı sıra böcek unu ile beslenen bir ördek satın alma konusunda orta derecede olumlu bir istek olduğunu gözlemlediler. En yüksek tercih puanı sırasıyla,

• Tahıl bazlı yem en yüksek puanı aldı.
• Ardından GDO’suz soya fasulyesi küspesi,
• Böcek küspesi ilk iki yem hammaddesini takip etti.

En düşük puanlar, en az sevilen yem kaynakları olan

• GDO’lu soya fasulyesi,
• Balık ununa

verildi. Bu puanlamada, daha önce de bilindiği gibi, GDO’ların algılanma durumuyla ilgiliydi.

Ankete yanıt verenler ayrıca böcek bazlı yemeklere yönelik tercihlerini artıracak yönde etiketleme konusundaki tutumlarını da dile getirdiler. Ankete katılanların yaklaşık % 80’i, etiket bu rasyonun hayvanın beslenmesini ve refah durumunu nasıl iyileştirdiğini belgelediğinde, böcekle beslenen ördeği yemeye istekli olacaklarını bildirdi.

Tüketicilerin böcekle beslenen balıkları satın almaya istekli olduklarını bulan önceki çalışmaların aksine, yanıt verenlerin çoğu (kontrol grubunda %64,9 ve çalışma grubunda %72,7) aynı ortalama fiyatı ödemeye istekli olacaktır.  Bu anket, ördek eti ile ilgili düşük satın alma isteğiyle ilgiliydi.

Tüketiciler ilginç bir şekilde, canlı böceklerle beslenen ördeği, böcek unu ile beslenen ördeğe kıyasla daha güçlü bir şekilde tercih ettiler. Bu kararı etkilediği düşünülen 2 ana sebep vardı:

• Birincisi, tüketiciler, kanatlıların böceklerle beslendiği fikrini tercih edebilmektedirler çünkü bu tür beslenme hayvanların doğal ortamlarında da gerçekleşmektedir ve daha fazla hayvan refahını düşündürmektedir.
• İkinci olarak, hayvanların ‘taze’ (yani canlı) dolayısıyla işlenmemiş bir şey yedikleri fikri, güvenlik açısından daha olumlu olarak algılanmaktadır. Ayrıca rasyona eklenen böcek bazlı ürüne “böcek unu” denilmesi, “böcek bazlı yem”, “böcek bazlı beslenme” ve “böcek bazlı yemek” gibi diğer isimlerden farklı algılanabilir.

Sosyo-demografik farklılıklar

Erkekler kadınlara göre daha istekli

Cinsiyet göz önüne alındığında, erkekler canlı böceklerle beslenen bir çiftlik ördeğine karşı kadınlardan daha olumlu bir tutum sergilemektedirler ve böcek bazlı bir yemek ve canlı böceklerle beslenen bir çiftlik ördeği satın alma konusunda daha güçlü bir istek gösterdiler. 

Gençler daha olumlu bakıyor

Öte yandan, daha genç insanlar, böcek bazlı bir yemek ve canlı böceklerle beslenen bir çiftlik ördeği yemeye veya satın almaya karşı daha olumlu bir tutuma sahipti.

Öğrenim düzeyi arttıkça alım isteği artıyor

Anket sonuçları, orta öğretime kıyasla yüksek öğretimi tamamlayan katılımcılar arasında, böcek bazlı bir yemekle beslenen bir çiftlik ördeği yemeye karşı önemli ölçüde daha olumlu bir tutum ortaya koydu.

Yeme isteği

Böcek içeren rasyonla beslenen ördek yeme fikrinin onlara nasıl hissettirdiği sorulduğunda, yanıt verenlerin çoğu merak ve kayıtsızlık ve ardından hoş bir şaşkınlık duygusu bildirdi. 

Yeme isteği, bilgilendirilmiş grupta daha fazla

Çevre, güvenlik ve besinsel faydalar hakkında bilgilendirilen tüketicilerden oluşan grup, %26,7 oranıyla daha fazla yeme isteği gösterdi. Bu oran kontrol grubunda %16 olarak bulundu.

Merak, bilgilendirilmiş grupta daha fazla

Çevre, güvenlik ve besinsel faydalar hakkında bilgilendirilen tüketicilerden oluşan grup, %27,4 oranıyla daha fazla merak gösterdi. Bu oran kontrol grubunda %18,8 olarak bulundu.

Keyifli okumalar dileriz.

Kaynak: Poultry World