FAO Gıda Fiyat Endeksinin Düşüş Hızı Yavaşladı

13 Kasım 2023

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

FAO Gıda Fiyat Endeksi* (FFPI),

2023 yılı Ekim ayında Eylül ayına göre yüzde 0,7 düşüşle ortalama 120,6 puan oldu. Endeks, Ekim ayındaki düşüş ile 2022 yılı Ekim ayındaki seviyeye göre yüzde 10,9 oranında düşerek 14,8 puan gerilemiş oldu. FFP endeksinin Ekim ayındaki hafif düşüşü, şeker, tahıllar, bitkisel yağlar ve et fiyat endekslerindeki düşüşü yansıtırken süt ürünleri fiyat endeksleri toparlanma gösterdi.

FFP endeksi, 2023 Ekim ayında, 2022 Ekim ayına göre yüzde 10,9 oranında geriledi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi

2023 yılı Ekim ayında Eylül ayına göre yüzde 1,0 düşüşle ortalama 125,0 puan oldu. Endeks, Ekim ayındaki düşüş ile 2022 yılı Ekim ayındaki seviyeye göre yüzde 17,9 oranında düşerek 27,3 puan gerilemiş oldu.

Buğday,

Uluslararası buğday fiyatları Ekim ayında yüzde 1,9 oranında düştü.

Amerika Birleşik Devletleri’nde beklenenden yüksek arzın ve ihracatçılar arasındaki güçlü rekabetin yansıması nedeniyle düşüş gerçekleşti.

Mısır,

Arjantin’de mısır arzının azalması, dünya mısır fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturdu; ancak bu artış trendi, hasatın ilerlediği Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yüksek sezonluk arz ve Brezilya’dan gelen güçlü ihracat rekabeti nedeniyle sınırlandı.

Diğer tahıllar,

Dünya sorgum fiyatları yükselirken, arpa fiyatları düştü. Uluslararası pirinç fiyatları, genel olarak pasif küresel ithalat talebinin etkisiyle Ekim ayında aylık yüzde 2,0 düştü.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi

Bitkisel yağ fiyatları, art arda üçüncü aylık düşüşünü gerçekleştirdi.

2023 yılı Ekim ayında Eylül ayına göre yüzde 0,7 düşüşle 0,9 puan düşerek ortalama 120,0 puan oldu. Endeks, Ekim ayındaki düşüş ile 2022 yılı Ekim ayındaki seviyeye göre yüzde 20,7 oranında düşerek 32,6 puan gerilemiş oldu.

Fiyat endeksindeki marjinal düşüş, soya, ayçiçeği ve kolza tohumu yağlarının yüksek fiyatlarını dengelemekten ziyade, esas olarak düşük dünya palm yağı fiyatlarını yansıtıyordu. Uluslararası palm yağı fiyatları, esas olarak önde gelen üretici ülkelerdeki mevsimsel olarak artan üretim ve uzun süredir devam eden düşük küresel ithalat talebi nedeniyle Ekim ayında düşmeye devam etti. Buna karşılık dünya soya yağı fiyatları, özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde biyodizel sektöründen gelen güçlü talebin desteğiyle iki ay üst üste düştükten sonra toparlandı. Bu arada, uluslararası ayçiçek yağı teklifleri güçlü küresel ithalat alımları nedeniyle hafif yükselirken, kolza yağı da Kanada’daki azalan mahsul beklentileri nedeniyle ılımlı bir artış gösterdi.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi

Dokuz ay üst üste yaşanan düşüşlerin ardından 2023 yılı Ekim ayında Eylül ayına göre yüzde 2,2 artışla 2,4 puan artarak ortalama 111,3 puan oldu. Endeks, Ekim ayındaki düşüş ile 2022 yılı Ekim ayındaki seviyeye göre yüzde 20,1 oranında düşerek 22,4 puan gerilemiş oldu.

Ekim ayında dünya süt tozu fiyatları en fazla artan artışın temel nedeni, özellikle Kuzeydoğu Asya’dan olmak üzere hem yakın hem de uzun vadeli tedariklere yönelik ithalat talebindeki artış oldu. Batı Avrupa’daki kısıtlı süt tedariki ve El Niño hava koşullarının Okyanusya’da yaklaşmakta olan süt üretimi üzerindeki etkisine ilişkin bazı belirsizlikler, fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskıyı daha da artırdı. Batı Avrupa’daki kış tatili öncesinde artan perakende satışlar ve Kuzeydoğu Asya’dan artan ithalat talebi nedeniyle dünya tereyağı fiyatları da yükseldi. Buna karşılık, Euro’nun ABD doları karşısında zayıflamasının ve Okyanusya’daki ihraç edilebilirlikteki artışın etkisiyle uluslararası peynir fiyatları hafif düştü.

FAO Et Fiyat Endeksi

2023 yılı Ekim ayında ortalama 112,9 puan ile Eylül ayına göre yüzde 0,6 oranında düşerek 0,7 puan geriledi. Et Fiyatları bu düşüşle 2022 yılı Ekim ayına göre yüzde 3,4 düşerek 3,9 puan geriledi.

Et Fiyat Endeksi art arda dördüncü aylık düşüşüne devam etti.

Ekim ayında, uluslararası domuz eti fiyatları, özellikle bazı Doğu Asya ülkelerinden gelen sürekli zayıf ithalat talebi ve bazı önde gelen tedarikçilerdeki yüksek ihraç edilebilir arzdan kaynaklanan aşağı yönlü baskının etkisiyle art arda üçüncü ayda da düştü. Buna karşılık, dünya kümes hayvanı eti fiyatları, kuş gribi salgınlarının, kümes hayvanı etinin göreceli olarak satın alınabilirliği nedeniyle güçlü tüketici talebi nedeniyle dünyanın önde gelen birçok tedarikçisinden gelen tedarikleri kısıtlamaya devam etmesi nedeniyle hafif bir toparlanma gösterdi. Uluslararası büyükbaş ve küçükbaş hayvan eti fiyatları da, Avustralya ve Brezilya’dan bol miktarda büyükbaş hayvan eti ve Okyanusya’dan küçükbaş hayvan eti tedarikine rağmen, bazı önde gelen ithalatçılardan gelen kalıcı ve güçlü ithalat talebini yansıtacak şekilde marjinal bir artış gösterdi.

FAO Şeker Fiyat Endeksi

Art arda iki aylık artışın ardından 2023 yılı Ekim ayında ortalama 159,2 puan ile Eylül ayına göre yüzde 2,2 oranında artarak 3,5 puan yükseldi. Şeker Fiyatları bu düşüşle 2022 yılı Ekim ayına göre yüzde 46,6 artarak 50,6 puan yükseldi.

Ekim ayındaki düşüş, Ekim ayının ilk yarısında yağmurların şeker kamışı kırma üzerindeki olumsuz etkisine rağmen, esas olarak Brezilya’daki güçlü üretim hızından kaynaklandı. Brezilya realinin ABD doları karşısında zayıflaması ve Brezilya’da düşük etanol fiyatları da dünya şeker fiyatları üzerinde baskı oluşturdu. Ancak, yakın zamanda başlayan 2023/24 sezonunda küresel arz görünümünün sıkılaşmasına ilişkin devam eden endişeler ve lojistik kısıtlamalar nedeniyle Brezilya’dan yapılan sevkiyatlarda yaşanan gecikmeler, dünya şeker fiyatlarındaki düşüşleri sınırladı.