FAO Gıda Fiyat Endeksi Mayıs Ayında Hafif Yükseliş Gösterdi: Artan Tahıl ve Süt Ürünleri Fiyatlarını, Şeker ve Bitkisel Yağ Fiyatlarındaki Düşüş Dengeledi

17 Haziran 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

FAO Gıda Fiyat Endeksi* (FFPI),

FFP Endeksi, Mayıs ayında Nisan ayına göre 1,1 puan (yüzde 0,9) artışla ortalama 120,4 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, artan tahıl ve süt ürünleri fiyatlarının, şeker ve bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüşle dengelenmesine rağmen Mayıs ayında Nisan ayına göre göreceli bir yükseliş gösterdi.

FFP endeksi, Mayıs ayında art arda üçüncü aylık artışını göstermesine rağmen bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Mayıs ayına göre 4,3 puan (yüzde 3,4) ve rekor seviye olan Mart 2022’deki 160,2 puanlık zirvenin yüzde 24,9 düzeyinde altında kalmış oldu.

FFP endeksi, Mayıs ayında, bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Mayıs ayına göre yüzde 3,45 oranında geriledi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi

En yüksek artış Buğday fiyatlarında görüldü.

Mayıs ayında Nisan ayına göre 7,10 puan (yüzde 6,36) artışla ortalama 118,7 puan oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Mayıs 2023’e göre 10,6 puan (yüzde 8,2) düşmüş oldu.

Buğday,

Ortalama küresel buğday ihracat fiyatlarında görülen keskin aylık artış büyük ölçüde 2024 hasatları için elverişsiz ürün koşullarıyla ilgili artan endişelerden kaynaklandı ve muhtemelen Avrupa, Kuzey Amerika ve Karadeniz bölgesinin bazı bölgeleri de dahil olmak üzere birkaç büyük ihracatçı ülkenin bazı ana üretim alanlarında verimi sınırladı. Ayrıca, Karadeniz nakliye altyapısındaki hasar, fiyatlar üzerindeki yukarı yönlü baskıyı daha da kötüleştirdi.

Mısır,

Mısır ihracat fiyatları, Mayıs ayında hem Arjantin’deki ( Spiroplasma hastalığının yayılmasından kaynaklanan ürün hasarı nedeniyle) hem de Brezilya’daki (elverişsiz hava koşulları nedeniyle) üretim endişelerini ve mevsimsel olarak sıkılaşan arz ve güçlü küresel talep ortasında Ukrayna’da sınırlı çiftçi satış faaliyetini yansıtarak arttı. Buğday piyasalarından kaynaklanan taşma etkileri de mısır fiyatlarını etkiledi.

Diğer tahıllar,

Mayıs ayında dünya arpa ve sorgum fiyatları da yükseldi.fiyatları yükselirken, sorgum fiyatları düştü. FAO Pirinç Fiyat Endeksi Mayıs ayında Endonezya ve Brezilya’ya satış beklentileri ve hasat baskısının azalmasıyla etkilenen daha yüksek Indica teklifleri tarafından yönlendirilen Mayıs ayında %1,3 oranında yükseldi.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi

Mayıs ayında Nisan ayına göre 3,1 puan (yüzde 2,37) oranında düşüş göstererek 127,8 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Mayıs 2023’e göre 9,1 puan (yüzde 7,67) artış gösterdi.

Endeksteki düşüş çoğunlukla daha düşük palmiye yağı fiyatlarından kaynaklandı ve daha yüksek soya, kolza ve ayçiçeği yağı fiyatlarını fazlasıyla telafi etti.

Ayçiçeği ve kolza yağı fiyatları da sırasıyla Karadeniz bölgesinde mevsimsel olarak azalan ihracat mevcudiyetini ve yaklaşan 2024/25 sezonunda arzın sıkılaşma olasılığını yansıtarak yükseldi.

Uluslararası soya yağı fiyatları Mayıs ayında, özellikle Brezilya’da biyoyakıt sektöründen gelen artan taleple büyük ölçüde desteklenerek toparlandı.

Uluslararası palm yağı fiyatları, Güneydoğu Asya’daki başlıca üretici ülkelerdeki üretimin uzun süredir devam eden zayıf küresel ithalat talebi ortasında mevsimsel olarak artmasıyla Mayıs ayında üst üste ikinci ay düşüş yaşadı.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi

Mayıs ayında, Nisan ayına göre 2,20 puan (yüzde 1,78) artış göstererek ortalama 126,0 puana yükseldi. Bu artışla endeks, üst üste altıncı aylık artış sonrası yaşadığı ilk gerilemenin ardından yeniden yükselme eğilimine geçmiş oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Mayıs 2023’e göre 4,3 puan (yüzde 3,53) artış gösterdi.

Endekste temsil edilen tüm süt ürünleri için uluslararası fiyat teklifleri Mayıs ayında yükseldi.

Yaz tatilleri öncesinde perakende ve gıda hizmetleri sektörlerinden gelen artan talep ve Batı Avrupa’da süt üretiminin tarihi seviyelerin altına düşebileceği yönündeki piyasa beklentileri ile Okyanusya’da mevsimsel olarak azalan süt üretimi, Mayıs ayında süt ürünleri fiyat tekliflerindeki artışı destekledi. Ayrıca, özellikle Yakın Doğu ve Kuzey Afrika’daki bazı ülkelerden gelen spot tedariklere yönelik yenilenen ithalat talebi, süt ürünleri fiyatlarındaki artışa katkıda bulundu.

FAO Et Fiyat Endeksi

Mayıs ayında Nisan ayına göre 0,2 puan (yüzde 0,17) düşüle ortalama 116,6 puan oldu. Bu değer, art arda üç aylık artış sonraki ilk düşüş eğilimini göstermektedir.

Endeks değeri bir yıl önceki seviyesi olan Mayıs 2023’e göre 1,50 puan (yüzde 1,27) düşüş gösterdi.

Kümes hayvanı ve sığır etlerinin uluslararası fiyatları düşerken, domuz ve koyun etlerinin fiyatları arttı.

Dünya büyükbaş hayvan eti fiyatları, Okyanusya’dan gelen bol miktarda ihraç edilebilir arzla birlikte zayıf ithalat talep nedeniyle düşüş gösterdi.

Dünya küçükbaş hayvan eti fiyatları, Okyanusya’daki bol miktarda ihraç edilebilir arza rağmen daha yüksek küresel alımlar nedeniyle yükseldi.

Uluslararası kümes hayvanı eti fiyatları, bazı büyük üretici ülkelerdeki düşük iç talep nedeniyle artan ihraç edilebilir mevcudiyet nedeniyle düşüş gösterdi.

Domuz eti fiyatları da, esas olarak Batı Avrupa’da yaşanan talep artışı ve devam eden arz sıkıntısıyla desteklenmesiyle artış gösterdi.

FAO Şeker Fiyat Endeksi

Mayıs ayında Nisan ayına göre 9,5 puan (yüzde 7,50) düşüşle ortalama 117,1 puana geriledi. Bu düşüş, art arda üçüncü aylık düşüşü göstermektedir.

Endeks değeri, bir yıl önceki seviyesi olan Mayıs 2023’e göre 40,1 puan (yüzde 25,51) altında gerçekleşti.

Şeker fiyatları endeksi bu düşüşle Ocak 2023’ten bu yana en düşük seviyede bulunuyor.

Mayıs ayında uluslararası şeker fiyat tekliflerindeki düşüş, esas olarak Brezilya’daki yeni hasat sezonunun iyi başlamasından kaynaklandı ve bu, küresel arz görünümünün iyileşmesine katkıda bulunan elverişli hava koşullarıyla desteklendi. Brezilya’dan daha fazla ihracat imkanı ve daha düşük uluslararası ham petrol fiyatları, şeker fiyatları üzerinde daha fazla aşağı yönlü baskı oluşturdu.