İran’da beyaz et tüketiminde rekor düşüş

20 Şubat 2023

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

İran beyaz et pazarında geçtiğimiz aylardan başlayarak %20-30 düzeyinde talep düşüşü yaşandı. Talepteki bu daralma, işletmelerin operasyonlarını küçültmesine neden oldu.

Mazandaran Kanatlı Eti Üreticileri Birliği CEO’su Ataullah Hassanzadeh, İran Kanatlı Eti Yetiştiriciliği Endüstrisinin son birkaç yıldır iyi durumda olmadığını, özellikle son bir kaç ayda en dip noktada olduğunu belirtiyor.

İran Beyaz Et Pazarı, 15 milyon adet etlik piliç üretimi fazlasıyla 400 milyar toman (0,95 milyon ABD Doları) değerine ulaştı. Rakamla kabaca, talebin %20-30 oranında düştüğünü gösterdi. Mazandaran Kanatlı Eti Üreticileri Birliği, ülkenin başkenti Tahran’da tüketilen piliç etinin %80’ini sağlamaktadır.

İran Beyaz Et Üreticileri, kuluçkalık yumurtaları üretim döngüsünden çıkarmak zorunda kalıyor.

Düşen tüketim, beyaz et üreticilerini harekete geçmeye zorladı. Hassanzadeh, üreticilerin kuluçkalık yumurtaları üretim döngüsünden çıkarmak zorunda kaldığını söyledi.

Bu adım, binlerce pahalı yumurtanın boşa gittiği için beyaz et üreticileri için büyük kayıp anlamına gelmektedir. İran pazarında kuluçkalık yumurta fiyatı, 2022 yılının başında 2.500 tümen (0,006 ABD doları) iken, 2023 yılı Ocak ayı itibarıyla adet yumurta fiyatı 12.000 tümen (0,028 ABD doları) seviyesinde bulunuyor. Günlük civciv adet fiyatı ise 2020 yılı başında 3.000 ila 5.000 tümen düzeyindeyken (0,007 ABD Doları ila 0,012 ABD Doları), 2023 yılı Ocak ayı itibarıyla 15.000 tümen (0,036 ABD doları) seviyesindedir.

Gıda kuponları gereklidir

Talepteki ani düşüşün en önemli nedeni olarak İran Hükümeti’nin 2022 yılı Kasım aynıda başlattığı başarısız “Gıda Endüstrisi Reformu” gösteriliyor. Hükümet, beyaz et üreticilerinin yem satın almak için kullandığı devlet destekli döviz kuru oranlarını revize etti. Hassanzadeh, bu adımın mısır ve soya fasulyesi fiyatlarında beş kat artışa neden olduğunu ve etlik piliç pazarında benzeri görülmemiş bir fiyat artışına neden olduğunu belirtiyor.

Hükümet, fiyatlardaki artışı telafi etmek için 2022 yılı sonunda nüfus için piliç eti fiyatını kısmen karşılayacak gıda kuponları getirmeyi planladı. Ancak, sistemdeki altyapının zamanında hazır olmadığı ortaya çıktı.

İran nüfusunun mevcut gerçek gelir seviyesi ile, beyaz et pazarındaki talebin, son birkaç yılın ortalama rakamına benzer şekilde aylık 120 milyon etlik piliç olduğu tahmin ediliyor. Hassanzadeh, gıda kuponları olmadan bu rakamın 90 milyon adete düştüğünü söyledi. Gıda karnesi sisteminin ne zaman uygulamaya konulacağına dair bir netlik yok.

Beyaz et üreticileri sektörü bırakmayı düşünüyor.

Öte yandan, Hassanzadeh, son fiyat artışının bile İranlı çiftçilerin üretim maliyetlerindeki artışı tam olarak telafi etmediğini söyledi. Şu anda üreticiler piliçleri kişi başına 10.000 tümen (0,024 ABD Doları) zararla satıyorlar. Yeni kriz, uzun süredir sorunlarla boğuşan sektörü ciddi şekilde vuruyor. Hassanzadeh, kümes hayvanı çiftçilerinin “kayıplardan bıktıkları” ve bazılarının işlerini bitirmeyi düşündükleri görüşünü dile getirdi.

Keyifli okumalar dileriz.

Kaynak: Poultry World