FAO Gıda Fiyat Endeksi Mayıs Ayında Hafif Yükseliş Gösterdi: Artan Tahıl ve Süt Ürünleri Fiyatlarını, Şeker ve Bitkisel Yağ Fiyatlarındaki Düşüş Dengeledi

17 Haziran 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

FAO Gıda Fiyat Endeksi* (FFPI),

FFP Endeksi, Mayıs ayında Nisan ayına göre 1,1 puan (yüzde 0,9) artışla ortalama 120,4 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, artan tahıl ve süt ürünleri fiyatlarının, şeker ve bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüşle dengelenmesine rağmen Mayıs ayında Nisan ayına göre göreceli bir yükseliş gösterdi.

FFP endeksi, Mayıs ayında art arda üçüncü aylık artışını göstermesine rağmen bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Mayıs ayına göre 4,30 puan (yüzde 3,4) ve rekor seviye olan Mart 2022’deki 160,2 puanlık zirvenin yüzde 24,9 düzeyinde altında kalmış oldu.

FFP endeksi, Nisan ayında, bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Nisan ayına göre yüzde 7,46 oranında geriledi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi

Buğday fiyatları istikrar kazandı.

Nisan ayında Mart ayına göre 0,30 puan (yüzde 0,27) artışla ortalama 111,2 puan oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Nisan 2023’e göre 24,9 puan (yüzde 18,3) düşmüş oldu.

Buğday,

Ortalama küresel buğday ihracat fiyatları, üst üste üç ay boyunca düştükten sonra Nisan ayında istikrar kazandı. Avrupa Birliği, Rusya Federasyonu ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı bölgelerinde 2024 hasadını etkileyen olumsuz mahsul koşullarıyla ilgili endişelerden kaynaklanan yukarı yönlü fiyat baskısı, büyük ihracatçılar arasında devam eden güçlü rekabetle karşılandı.

Mısır,

Mısır ihracat fiyatları, Ukrayna’daki altyapı hasarları nedeniyle artan lojistik aksaklıklar ve ana hasatın başlaması öncesinde Brezilya’da azalan üretim beklentileri nedeniyle yüksek ithalat talebinin etkisiyle Nisan ayında arttı.

Diğer tahıllar,

Nisan ayında dünya arpa fiyatları yükselirken, sorgum fiyatları düştü. FAO Pirinç Fiyat Endeksi Nisan ayında yüzde 1,8 oranında geriledi; bu düşüş, büyük ölçüde hasat baskısından kaynaklanan Indica kotasyonlarındaki düşüşlerden kaynaklandı.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi

Mart ayında Şubat ayına göre 0,3 puan (yüzde 0,23) oranında artış göstererek 130,9 puan olarak gerçekleşti. Bu değer 2024 yılının en yüksek seviyesi olarak kaydedildi.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Nisan 2023’e göre 0,9 puan (yüzde 0,69) artış gösterdi.

Marjinal artış, yüksek ayçiçeği ve kolza yağı tekliflerinin net etkisini yansıtıyor ve biraz daha düşük olan palm ve soya yağı fiyatlarını fazlasıyla telafi ediyor.

Uluslararası soya yağı fiyatları kısa süreli bir toparlanmanın ardından geriledi. Soya fasulyesi üretimindeki olumlu görünüm sonrasında Güney Amerika’dan bol miktarda arz geleceği beklentilerini yansıtmaktadır.

Uluslararası palm yağı fiyatları, büyük ölçüde önde gelen üretici ülkelerdeki mevsimsel olarak yüksek üretim ve devam eden zayıf küresel ithalat talebinin etkisiyle Nisan ayında düşüş eğilimi gösterdi.

Ayrıca küresel ayçiçeği ve kolza yağı fiyatları, devam eden güçlü küresel ithalat alımları ve Avrupa’nın bazı bölgelerinde kışlık kolza tohumuna yönelik elverişsiz hava koşullarına ilişkin endişelerin desteğiyle artmaya devam etti.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi

Nisan ayında, Mart ayına göre 0,30 puan (yüzde 0,24) oranında düşüşle ortalama 123,7 puana geriledi. Bu düşüşle endeks, üst üste altıncı aylık artış sonrası ilk gerilemesini yaşadı.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Nisan 2023’e göre 5,6 puan (yüzde 4,33) düşüş gösterdi.

En büyük düşüş yağsız süt tozu fiyat endeksinde görüldü.

Nisan ayında, Asya’dan gelen istikrarlı ithalat talebi, bahar tatilleri nedeniyle Batı Avrupa’da artan yurt içi satışlar ve Okyanusya’daki mevsimsel olarak düşen üretim nedeniyle en fazla artış dünya peynir fiyatlarında görüldü.

Dünya peynir fiyatları, ABD dolarının güçlenmesinin yansıması olarak hafif düşüş gösterdi.

Uluslararası tereyağı fiyatları istikrarlı ithalat talebi ve Batı Avrupa’daki bir miktar daralan tereyağı stokları nedeniyle artmaya devam etti.

Tam yağlı süt tozu fiyatları, Orta vadeli tedarik talebinin artması ve Okyanusya’da mevsimsel olarak azalan süt üretimi nedeniyle ılımlı bir toparlanma kaydetti. Batı Avrupa’da ihraç edilebilir arzın yüksek olması nedeniyle spot tedariklere yönelik zayıf ithalat talebinin desteğiyle yağsız süt tozu özellikle en fazla düşüşü gösteren süt ürünü oldu.

FAO Et Fiyat Endeksi

Nisan ayında Mart ayına göre 1,8 puan (yüzde 1,57) artışla ortalama 116,3 puan oldu. Bu değer, art arda üç aylık artışı göstermektedir.

Endeks değeri bir yıl önceki seviyesi olan Nisan 2023’e göre 0,50 puan (yüzde 0,43) düşüş gösterdi.

Dünya büyükbaş hayvan eti fiyatları, önde gelen ithalatçı ülkelerdeki yerel kaynaklardan artan arza rağmen, büyük ithalatçılardan gelen yüksek talebin devam etmesi nedeniyle arttı. Uluslararası küçükbaş eti fiyatları, Okyanusya’da arzın mevsimsel olarak sıkılaşacağı yönündeki pazar beklentileri üzerine hafif bir toparlanma kaydetti.

Uluslararası kümes hayvanı eti fiyatları, uş gribi salgınlarından kaynaklanan üretimde devam eden zorlukların ortasında Orta Doğu ülkelerinin istikrarlı ithalat alımlarının desteğiyle yükseldi.

Domuz eti fiyatları da, Batı Avrupa’daki iç talebin durgunluğunu ve başta Çin olmak üzere önde gelen ithalatçılardan gelen talebin ısrarla zayıflığını yansıtacak şekilde marjinal bir düşüş yaşadı.

FAO Şeker Fiyat Endeksi

Nisan ayında Mart ayına göre 5,9 puan (yüzde 4,42) düşüşle ortalama 127,5 puana geriledi. Bu düşüş, art arda ikinci aylık düşüşü göstermektedir.

Endeks değeri, bir yıl önceki seviyesi olan Nisan 2023’e göre 21,9 puan (yüzde 14,66) altında gerçekleşti.

Nisan ayında uluslararası şeker fiyat tekliflerindeki düşüşün ana sebebi, özellikle Hindistan ve Tayland’daki önceki tahminlerden daha yüksek üretimler nedeniyle, küresel arz beklentilerinin iyileşmesiyle bağlantılı olarak görülmektedir. Ayrıca Brezilya’da uzun süren kuru hava koşullarının ardından Mart sonu ve Nisan başında yağışların artması, yeni başlayan hasada ilişkin beklentilere ilişkin endişeleri hafifletti ve aylık fiyat düşüşüne katkıda bulundu. Brezilya realinin ABD doları karşısında zayıflaması da Nisan ayında şeker fiyatlarının düşmesine katkıda bulundu. Buna karşılık Brezilya’da artan uluslararası ham petrol fiyatları ve etanol fiyatları dünya şeker fiyatlarındaki düşüşü sınırladı.