Tavuklar Daha Uzun Yaşadığında Kazanılacak Çok Şey Var

20 Kasım 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

Çiftlik hayvanlarının yaşam boyu performansını artırmak, bununla ilişkili ekonomik ve sürdürülebilirlik faydaları tarafından yönlendirilen ilgi kazanıyor. Yumurta tavuğu endüstrisinde, 100 haftalık döngüler günümüzde bir istisna değil. Artık genetik potansiyel tek başına başarılı olmak için yeterli değil.

Uzun ömür

Daha sağlıklı ve uzun bir yaşam nasıl yaşayabiliriz? Günümüzde birçok insan için önemli bir sorudur, çünkü kronik hastalıklar veya yaşa bağlı bozukluklar olmadan sağlıklı bir şekilde geçirdiğimiz yaşam süremizi artırmaya çalışıyoruz. ‘Uzun ömür’ konusu, çiftliklerin ekonomik performansını artırma, hayvansal protein üretiminin çevresel ayak izini azaltma ve gıda üretimi için hayvanların sürdürülebilir ve etik bir şekilde kullanılmasını haklı çıkarma arayışıyla beslenen hayvancılık sektöründe de ilgi görüyor.

Güçlü pazar ve tüketici çekimi

Çiftlik hayvanlarında üretim ömrünü uzatma konusundaki tartışmalar çoğunlukla süt ineği ve yumurta tavuğu endüstrisinde gerçekleşiyor. Neden bu sektörler? Öncelikle, süt inekleri ve yumurta tavuğu, üretken hale gelmeleri için zaman ve çaba gerektirdiğinden, yatırım açısından oldukça değerli hayvanlardır. Üretken ömürlerini uzatmak, yalnızca hayvan başına yetiştirme maliyetlerini değil, aynı zamanda son ürünlerin (bu durumda süt ve yumurta) karbon ayak izini de azaltacaktır. Dahası, daha uzun üretken ömür, hayvan başına toplam üretimi artırarak süt ve yumurtaya yönelik tanık olduğumuz artan küresel talebi destekler.

2030 yılına kadar küresel yumurta üretiminin 95,6 milyon MT (2020’de 87,6 milyon MT’ye karşı) olması tahmin ediliyor. Sürdürülebilir büyümeyi güvence altına almak ve uygulamak için daha yüksek refah ve yönetim uygulamalarına ihtiyaç duyuluyor. Sektör zaten buna yanıt veriyor, gelişiyor ve dönüşüyor. Örneğin, günlük (erkek) civcivlerin itlaf edilmesi uygulaması, mevzuat ve tüketici baskısıyla desteklenen giderek daha fazla ülkede aşamalı olarak kaldırılıyor. Dahası, sürdürülebilir uygulamalar beslenme, sağlık ve yetiştirme şirketlerinden gelen artan bilgiyle yoğunlaştırılıyor ve destekleniyor. Yumurtacı tavukların üretim ömrünü uzatmak, verimlilik, refah ve sürdürülebilirliğin birleştiği noktadır. Bu nedenle ‘yumurtacı ömrü’ bugün sektördeki en önemli sıcak konulardan biridir ve yumurta üretiminde sürdürülebilir büyümeye giden yolculuğun önemli bir parçası olarak kabul edilir.

Yumurtacı tavukların üretim döngülerini uzatmanın 3 temel faydası.

• Kârlılığın artırılması: Tavuk başına daha fazla satılabilir yumurta, üretim maliyetlerinden tasarruf (yatırım maliyetlerinin daha uzun bir döneme yayılması nedeniyle) veya (bazı durumlarda/kavramlarda) prim elde edilmesi
• Daha sürdürülebilir olmak: Kaynakların daha iyi kullanımı ve kilogram yumurta başına daha az karbon ayak izi
• Gıda güvenliği ve kalitesine katkıda bulunmak: Kümes hayvanı ürünlerine yönelik artan talebi karşılamak için daha fazla kaliteli yumurta tedariki

Farklı temel beslenme stratejileri

Uzatılmış döngülerden bahsettiğimizde tam olarak neyi ifade etmeye çalışıyoruz? Şu anda, standart yumurtacı üretim döngüleri genellikle yaklaşık 70-80 hafta sürüyor. Bugün sahip olduğumuz genetikle yumurtacıları tüy dökmeden 100 haftaya kadar tutmanın mümkün olduğunu biliyoruz. Uzun üretim periyodunun alınan yumurta üzerine doğrudan bir etkisi var. Genel bir kural olarak, 80 haftada 360 yumurta üretebileceğimize kıyasla, 100 haftada tavuk başına 500 yumurta üretebiliriz ( Şekil 1 ).

Şekil 1 – Daha uzun döngüler daha yüksek çıktıya sahip olacaktır

Ancak iyi genetik materyal, tavuklar iyi koşullarda tutulduğunda, sağlıklı olduğunda ve en uygun rasyonlarla beslendiğinde gelişebilir. Ve özellikle ikincisi (beslenme) kilit öneme sahiptir. Daha fazla yumurta, kalsiyum gibi diğerlerinin yanı sıra daha fazla besin kaynağı gerektirir. En uygun beslenme, civcivin vücudu kökten değiştiğinde ve işlevsel büyümede bir artış olduğunda, yumurtadan çıktıktan hemen sonra başlar. Bu, çok miktarda yüksek sindirilebilir protein ve yüksek enerji seviyeleri gerektirir. Aynı zamanda, besin rezervleri, yem sindirilebilirliği ve yem alım seviyeleri düşüktür. Yetiştirme aşaması, hedef vücut ağırlığına, tekdüzeliğe ve yem alım kapasitesine ulaşan bir civciv sürüsü geliştirmeyi hedeflemelidir: yumurtacı tavukların uzun ömürlülüğü için temeller. Başka bir deyişle, yetiştirme dönemi uzun ömürlülük için bir ‘yap ya da boz’ anıdır.

Yetiştirme sonrası ardışık aşamalarda (yumurtlamadan pik üretime kadar), kuşların özel ihtiyaçları, önerilen temel rasyon stratejilerinin yanı sıra önemli ölçüde değişir ( Tablo 1 ). Tavuklar yaşlandıkça, besin sindirilebilirliği ve kalsiyum alımı azalır. Bu, daha büyük ancak daha zayıf yumurtalara yol açar. Bu yaşlı tavuklarda yumurta boyutunu ve yumurta kabuğu kalitesini kontrol etmek için, özel besleme önerileri uygulanmalıdır. Uzun bir süre bunlar mevcut değildi. Günümüzde yaşlı tavuklar için beslenme gereksinimleri ve besleme uygulamaları hakkında daha fazla bilgi edinebilmekteyiz.

Tablo 1 – Bir tavuğun yaşamının her aşaması döneme özel bir yaklaşım gerektirir.

Bütünleşik vizyon başarıyı belirler

Yetiştirme sonrası yumurtlama başlangıcından pik üretime kadar, tavukların özel ihtiyaçları, önerilen temel besleme stratejilerinin yanı sıra önemli ölçüde değişir ( Tablo 1 ). Tavuklar yaşlandıkça, besin sindirilebilirliği ve kalsiyum alımı azalır. Bu, daha büyük ancak daha zayıf yumurtalara yol açar. Bu yaşlı tavuklarda yumurta boyutunu ve yumurta kabuğu kalitesini kontrol etmek için, özel besleme önerileri uygulanmalıdır. Uzun bir süre bu bilgiler ve veriler mevcut değildi. Günümüzde bu konu üzerinde yapılan çalışmalarla yaşlı tavuklar için beslenme gereksinimleri ve besleme uygulamaları hakkında daha fazla bilgi edinebiliyoruz.

Keyifli okumalar dileriz.