Türkiye kanatlı pazarı büyümeye devam ediyor

26 Eylül 2022

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

Kanatlı sektörü, Türkiye’nin en iyi entegre edilmiş önde gelen sektörlerinden biridir. 2023 yılında Türkiye’de piliç eti üretiminin yüzde 9, tüketimin yüzde 5, ihracatın ise yüzde 15 artması bekleniyor.

Türk Kanatlı Sektörü, toplam tavuk eti üretimin % 99′ unu üretmektedir. Beyaz et olarak adlandırılan tavuk eti, ülkedeki ana protein kaynağıdır. Sektör, yüksek üretim maliyetleri, girdi tedariki için dışa aşırı bağımlılık, kişi başına düşen tüketim seviyeleri ve komşu ülkelerdeki siyasi ve ekonomik çalkantılar nedeniyle ihracatla ilgili sorunlar gibi son üç yıldır devam eden zorluklarla karşı karşıyadır.

Türkiye’de tavuk eti üretimi

Türkiye, 2021 yılında yüksek yem fiyatları ve 2022 yılı ortalarında yeniden açılana dek kapalı olan Irak ihracat pazarı sonrası sürülerin itlaf edilmesinin etkisiyle 2020 yılına göre % 2,4 düşüşle 2,25 milyon ton tavuk eti ve 19,3 milyar adet ticari yumurta üretti.

Artan yem fiyatlarına rağmen, Türkiye’deki tavuk eti üretimi, öncelikle kuluçkalık yumurtaların ve günlük civcivlerin daha verimli bir şekilde tedarik edilmesi ve güçlenen dış talep nedeniyle 2022 yılında % 10 oranında artarak 2,46 milyon tona çıkacağı tahmin edilmektedir. 2022 yılında damızlık ithalatı % 12 arttı ve kuluçkalık yumurtaların çoğu iç üretimde kullanılırken, bu artışın % 2’lik kısmı kuluçkalık yumurta olarak Irak ve Rusya’ya ihraç edildi.

2023 yılında Türkiye’de tavuk eti üretiminin, nispeten istikrarlı ihracat talebi ve daha yüksek iç tüketim beklentisi nedeniyle % 9 artarak 2,68 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor.

Yem maliyetleri, mısır ve soya fasulyesi

Türkiye, 2021 yılında 5,5 milyon ton etlik piliç yemi ve 3,7 milyon ton yumurtacı yem üretti. Etlik piliç yem rasyonlarında kullanılan ana bileşenler mısır ve soya fasulyesidir. Türkiye her iki mahsulü de yetiştirirken, talebi karşılamak için önemli bir kısmı ithal edilmektedir.

Orman yangınları, piyasa fiyatları ve ihracat, tavuk tüketimindeki büyümeyi engelliyor

Tavuk eti tüketiminin 2023 yılında 2022 yılına göre % 5 artarak 1,7 milyon ton olacağı tahmin ediliyor.

2022 yılında tüketimin, artan ihracat, yüksek piyasa fiyatları ve 2021 yılındaki büyük orman yangınları sonrası kısıtlamalar ve artan kömür fiyatı nedeniyle ve mangal yasaklarının etkisiyle 2021 yılından daha düşük seviyede 1,6 milyon ton olacağı tahmin ediliyor.

2021 yılında tavuk eti tüketimi, bahar aylarında sokağa çıkma yasağı, yazın seyahat kısıtlaması gibi Covid-19 önlemlerinin etkisiyle olumsuz etkilenmesi nedeniyle 2020 yılı seviyelerine yakın seyretti.

Kanatlı ticaretinde önemli kavşak

Türkiye iç tüketim için tavuk eti ithal etmese de, başta Irak (% 80) ve Suriye (% 20) olmak üzere Orta Doğu’ya önemli bir ihracat noktası olarak hizmet veriyor. 

Türkiye, çoğunlukla Birleşik Krallık, ABD ve Kanada’dan kuluçkalık yumurta ve Almanya, Birleşik Krallık ve ABD’den günlük damızlık civciv ithal etmektedir.

Tavuk eti en çok ihraç edilen hayvansal ürünler arasında yer alıyor

Kanatlı eti, süt kaymağı ve levrek ile birlikte Türkiye’nin en çok ihraç edilen 3 hayvansal ürünü arasında yer almaktadır. 

Türkiye’deki HPAI vakaları nedeniyle ithalatçı ülkelerdeki kısıtlamalar, Türkiye kanatlı hayvan ihracat pazarını etkileyen başlıca olumsuz faktörlerden biri olduğu gibi, komşu ülkelerdeki siyasi ve ekonomik çalkantılar da ithalatçı firmalarla sözleşme yapan ihracatçılar için belirsizliğe neden oluyor.

2021 yılında Türkiye, toplam kanatlı üretiminin % 26’sını (% 98,2 piliç eti; % 1,8 hindi eti) ihraç etti ve tavuk eti ihracatı (pençeler hariç) 563.274 ton seviyesine (857 milyon ABD$ değerinde) ulaştı. 

2022 yılında tavuk eti ihracatının, özellikle Irak ve İran’dan (Mayıs 2022’deki pazarın kapanmasına kadar) güçlü ihracat talebi nedeniyle 2021 yılından % 52 daha fazla gerçekleşerek 860.000 tona ulaşacağı tahmin ediliyor. 

2023 yılında Türkiye’nin tavuk eti ihracatının % 15 artarak 989.000 ton olacağı tahmin edilmektedir.

Tavuk pençesi ihracatı açısından Çin, Özbekistan, Tayland, Suriye ve Irak Türkiye için büyük bir ihracat pazarıdır.

Keyifli okumalar dileriz.

Kaynak: Poultry World