Rusya Yumurta Krizinin Artçı Şoklarıyla Karşı Karşıya

4 Kasım 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

Rusya yumurta pazarı, perakendecilerin tedarikçilerle uzun vadeli sözleşmeler yapma konusunda tereddüt etmesi nenediyle değişken bir durumda. 2023 yumurta krizini anımsatan fiyat artışları ve tedarikte yaşanan sorunlar endişeleri artırıyor. Buna karşılık, Rus kanatlı işletmeleri anti-monopol düzenleyici kurumunun müdahale etmesini istiyor.

Roptitsesoyuz, Federal Antimonopoly Servisi’ne mektup gönderdi

Rus Kanatlı Yetiştiricileri Birliği Roptitsesoyuz, Federal Antimonopoly Servisi’ne perakende zincirlerinin yumurta kâr marjlarının %10 ile sınırlandırılmasını talep eden bir mektup gönderdi. Beklenti, perakendecileri tedarikçilerle uzun vadeli sözleşmeler imzalamaya zorlaması yönünde.

Roptitsesoyuz, “2023 yumurta krizinde artan fiyatlar kalıcı etki bıraktı.”

2023 yumurta krizi, yumurta fiyatlarının %61,4 gibi şaşırtıcı bir oranda rekor seviyedeki artışı sonrası Rusya pazarında kalıcı bir etki bıraktı. Resmi istatistiklere göre bu artış, diğer tüm gıda emtialarını geride bıraktı. Ülkedeki ortalama gıda fiyat artışı yalnızca %1,5’ti.

Fiyatlar 2024’ün başlarında sabitlendi, ancak son aylarda tekrar artmaya başladı ve Rosptitsesoyuz dinamiklerden büyük ölçüde perakendecileri sorumlu tutuyor. 2024’ün ilk 7 ayında, ortalama perakendecinin kar marjı %20 seviyesindeydi ve Temmuz ayında %25,9’a ulaştı. Kuruluş, belirli durumlarda bu rakamın %30-35’e kadar yükselebileceğini bildiriyor.

Galina Bobyleva, “Kısa vadeli sözleşmeler perakendecilerin daha yüksek bir kâr marjı belirlemesine olanak tanıyor.”

Rosptitsesoyuz Genel Müdürü Galina Bobyleva’nın açıkladığı gibi, perakende zincirleri yumurta tedarikçileriyle kısa vadeli sözleşmeler imzalamayı büyük ölçüde tercih ediyor. Bunun yumurta çiftlikleri için belirsizlik yarattığını, çünkü gelecekleri konusunda daha az güvende olduklarını da sözlerine ekledi. Kısa vadeli sözleşmeler ayrıca perakendecilerin daha yüksek bir kâr marjı belirlemesine olanak tanıyor.

Rosptitsesoyuz’un tahminine göre, Rusya pazarına yapılan teslimatların %90’ını gerçekleştiren en büyük 40 kanatlı işletmesi arasında yalnızca %30’unun perakende zincirleriyle uzun vadeli sözleşmeleri bulunmaktadır. Geri kalanı ise esas olarak rekabetçi ihale prosedürlerinin ardından imzalanan kısa vadeli anlaşmalara dayanmaktadır. Bu mekanizma kapsamında sözleşmeler genellikle yalnızca 1-2 hafta için imzalanmakta ve yumurta çiftlikleri uzun vadeli bir sözleşmeye göre %15 daha düşük fiyat almaktadır.

Makul önlemler

Perakendeciler, çiftlik kapısı fiyatlarının istikrarlı kalacağına yönelik güvenilir bir durum olmadığından, genellikle uzun vadeli sözleşmelere geçmek istemiyorlar.

Dmitriy Vostrikov, “Uzun vadeli anlaşmalarda piyasa dalgalanmalarında fiyat ayarlama mekanizmasının müzakere edilmesi gerekmektedir.”

Rusya Gıda Üreticileri Birliği Rusprodsyouz İcra Direktörü Dmitriy Vostrikov, uzun vadeli anlaşma kapsamında en zor kısmın, piyasada dalgalanma olması durumunda fiyat ayarlama mekanizmasının müzakere edilmesi olduğunu söyledi.

Igor Karavaev, “2023 yılı krizinde yalnızca uzun vadeli anlaşmalar yerine getirilmesi, uzun vadeli sözleşmeşmelerin önemini ortaya koyuyor.”

Rusya Perakende Şirketleri Birliği Başkanı Igor Karavaev, “Gıda perakendesinin uzun vadeli sözleşmelere girmek için acele etmemesinin başka nedenleri de var. Geçtiğimiz yıl, yalnızca uzun vadeli sözleşmelerin yerine getirildiği görüldü.”

Igor Karavaev, “2023 yumurta krizi sırasında tedarikçiler, mevcut uzun vadeli sözleşmeler kapsamındaki teslimatları perakende zincirlerinden gelen sipariş hacminin %30’u kadar azalttı. Perakendeciler, ihaleler sırasında acilen ek miktarlar arayarak rafları doldurmakta zorlandı,” diye ekledi.

Keyifli okumalar dileriz.