FAO Gıda Fiyat Endeksi Baskı Altında: Tahıl ve Şeker Fiyatlarındaki Düşük Seyir, Bitkisel Yağ Fiyatlarındaki Artışı Dengeliyor

16 Aralık 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

FAO Gıda Fiyat Endeksi* (FFPI),

FFP Endeksi, Kasım ayında Ekim ayına göre yükselerek ortalama 127,50 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, Bitkisel Yağ fiyat endekslerindeki artış, Tahıl ve Şeker fiyat endeklserindeki düşüle dengelenerek 19 ayın rekor seviyesine ulaştı.

Üst üste üçüncü yükselişini yaşayan FFPI, yüzde 0,47 oranında yükselerek bir yıl önceki değerinden %5,72 ve Mart 2022’de ulaştığı 160,30 puanlık zirve sonrası en büyük yükselişini yaşadı ancak %20,40 altında kaldı.

FFP endeksi, Kasım ayında, bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Kasım ayına göre yüzde 5,72 oranında yükseldi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi

Buğday fiyatları iki aylık yükseliş trendnin sonunda düşüş eğilimi gösterdi.

Kasım ayında Ekim ayına göre 0,80 puan (yüzde 2,62) düşüşle ortalama 111,40 puan oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Kasım 2023’e göre 9,60 puan (yüzde 7,93) düşmüş oldu.

Buğday,

Küresel buğday fiyatları, Güney Yarımküre’de devam eden hasatlardan kaynaklanan arz artışı ve bazı büyük Kuzey Yarımküre ihracatçı ülkelerinde 2025 yılı hasadı için iyileşen ürün tedarik koşulları nedeniyle aydan aya düşüş gösterdi. Uluslararası taleplerdeki zayıflama da fiyatların düşük seyrine katkıda bulundu.

Mısır,

Dünya mısır fiyatları da, karşıt faktörlerin bir sonucu olarak Kasım ayında sabit kaldı. Fiyatlar üzerindeki aşağı yönlü baskı, Güney Amerika’da devam eden ekimle genel olarak olumlu hava koşullarından, Ukrayna tedariklerine olan zayıf talepten ve Amerika Birleşik Devletleri’nde devam eden hasattan kaynaklanan mevsimsel baskıdan kaynaklanırken, Brezilya’daki güçlü iç talep ve Meksika’nın ABD tedariklerine olan talebi yukarı yönlü destek sağladı.

Diğer tahıllar,

Arpa dünya fiyatları yükselirken, sorgum fiyatları Kasım ayında hafif düşüş gösterdi.

FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, artan piyasa rekabeti, hasat baskısı ve ABD dolarına karşı para biriminin değer kaybetmesi sonucu önemli piyasa segmentlerindeki fiyat düşüşlerinin etkisiyle yüzde 4,0 oranında düşüş kaydetti.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi

Bitkisel yağ fiyatları, üst üste altıncı aylık yükselişini yaşadı. Bu artışla Ocak 2023 rekoru sonrası Temmuz 2022 rekorunu da egale ederek en yüksek seviyeye ulaşmış oldu.

Kasım ayında Ekim ayına göre 11,40 puan (yüzde 7,47) oranında rekor seviyede yükselerek 164,10 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Kasım 2023’e göre 40,00 puan (yüzde 32,23) artış gösterdi.

Fiyat endeksinin devam eden yükselişi, palmiye, kolza tohumu, soya ve ayçiçeği yağları için yüksek fiyat tekliflerinden kaynaklandı.

Soya yağı fiyatları, esas olarak güçlü küresel ithalat talebi nedeniyle yükselmeye devam etti.

Ayçiçeği ve kolza yağları fiyat endeksleri ise, 2024/25’te beklenen düşük üretim nedeniyle zayıf tedarik beklentileriyle desteklenerek yükselmeye devam etti.

Uluslararası palmiye yağı fiyatları, Kasım ayında üst üste altıncı aylık artışını gösterdi. Güneydoğu Asya’daki aşırı yağış nedeniyle beklenenden düşük küresel üretimle ilgili devam eden endişeler nedeniyle alternatif yağlara göre primini koruyarak üst üste altıncı ay arttı.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi

Kasım ayında, Ekim ayına göre 0,90 puan (yüzde 0,65) artış göstererek ortalama 139,90 puana yükseldi. Bu düşüşle endeks, üst üste dördüncü aylık yükselme eğilimini göstermektedir.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Kasım 2023’e göre 23,40 puan (yüzde 20,09) artış gösterdi.

Endeksteki artış, tüm süt ürünlerindeki yüksek fiyatlardan kaynaklandı.

Tereyağı fiyat endeksi, özellikle Batı Avrupa’da sıkı envanterler ortasında güçlü iç ve uluslararası talep nedeniyle üst üste on dördüncü ay artarak yeni bir rekor seviyeye ulaştı.

Uluslarası başta tam yağlı süt tozu olmak üzere tüm süt tozu fiyatları, küresel talepteki toparlanma ve Batı Avrupa’daki süt üretimindeki mevsimsel düşüşle birlikte Okyanusya’daki artan mevsimsel süt üretiminin dengelenmesiyle en büyük artışları kaydetti.

Uluslarası peynir fiyatları, spot tedarikler için artan ithalat talebini karşılamak için sınırlı kullanılabilirliği yansıtarak yükseldi.

FAO Et Fiyat Endeksi

Kasım ayında Ekim ayına göre 1,00 puan (yüzde 0,84) düşüşle ortalama 118,10 puan oldu. Bu değer, art arda üçüncü aylık düşüş eğilimini göstermektedir.

Endeks değeri bir yıl önceki seviyesi olan Kasım 2023’e göre 6,50 puan (yüzde 5,82) artış gösterdi.

Bu düşüş esas olarak, üst üste beşinci ay düşen uluslararası domuz eti fiyatlarından kaynaklandı.

Dünya sığır eti fiyatları, sığır eti için uluslararası fiyat teklifleri, genel olarak sabit kaldı. Güçlü küresel taleple desteklenen Brezilya sığır eti fiyatlarında görülen keskin artış, Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen satın alma ilgisinin azalması nedeniyle düşen Avustralya fiyatlarıyla telafi edildi.

Uluslararası kümes hayvanı eti fiyatları, büyük üretim bölgelerinden gelen bol ihracat arzının baskısı altında marjinal olarak düştü.

Uluslararası küçükbaş eti fiyatları, güçlü uluslararası talebe rağmen döviz hareketlerinden etkilenerek hafif bir düşüş gösterdi.

Domuz eti fiyatları, esas olarak Avrupa Birliği’ndeki zayıf tekliflerin, bol miktarda arza karşılık, sürekli olarak zayıflayan küresel ve yerel talebin pazara yansıması nedeniyle gerçekleşti.

FAO Şeker Fiyat Endeksi

Kasım ayında Ekim ayına göre 3,20 puan (yüzde 2,47) düşüşle ortalama 126,40 puana geriledi. Bu değer, art arda iki aylık artış sonrası ilk düşüş eğilimini göstermektedir.

Endeks değeri, bir yıl önceki seviyesi olan Kasım 2023’e göre 32,80 puan (yüzde 20,60) altında gerçekleşti.

Bu düşüş, Hindistan ve Tayland’da ezme sezonunun başlamasına ve Brezilya’da gelecek yılki mahsul beklentilerine ilişkin endişelerin azalmasına bağlanıyor.

Brezilya’nın güneydeki önemli yetiştirme bölgelerindeki artan yağışlar ay boyunca hasat sürecini aksatsa da, uzun süreli kurak hava koşullarının ardından gelecek mahsulün faydasına olacak şekilde toprak nemini iyileştirdi. Ayrıca, Brezilya realinin ABD dolarına karşı zayıflaması ve uluslararası ham petrol fiyatlarının düşmesi dünya şeker fiyatlarındaki düşüşe katkıda bulundu.