FAO Gıda Fiyat Endeksi Ağustos Ayında Hafif Düşüş Gösterdi: Şeker, Et ve Tahıl Fiyatlarındaki Düşüş, Süt ve Bitkisel Yağ Fiyatlarındaki Artışı Telafi Etti

16 Eylül 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

FAO Gıda Fiyat Endeksi* (FFPI),

FFP Endeksi, Ağustos ayında da Temmuz ayına göre neredeyse değişim göstermeden ortalama 120,7 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, şeker, et ve tahıl fiyatlarındaki düşüşün, bitkisel yağ, et ürünleri fiyat endekslerindeki artışları dengelemesi nedeniyle neredeyse değişmedi.

Üç aylık artışın ardından gerçekleşen toparlanma sonrası üst üste ikinci küçük düşüşünü yaşayan FFPI bir yıl önceki değerinden %1,07 ve Mart 2022’de ulaştığı 160,30 puanlık zirvesinin %24,7 altında kaldı.

FFP endeksi, Ağustos ayında, bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Ağustos ayına göre yüzde 1,07 oranında geriledi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi

Tüm önemli tahılların küresel ihracat fiyatları üst üste üçüncü aylık düşüşünü yaşadı.

Ağustos ayında Temmuz ayına göre 0,60 puan (yüzde 0,54) düşüşle ortalama 110,10 puan oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Ağustos 2023’e göre 14,90 puan (yüzde 11,92) düşmüş oldu.

Buğday,

Buğday fiyatlarındaki düşüş, durgun uluslararası talebi ve özellikle rekabetçi fiyatlı Karadeniz tedariklerinden gelen ihracatçılar arasındaki güçlü rekabeti yansıtarak ay bazında düştü. Arjantin ve Amerika Birleşik Devletleri’nde önceden beklenenden daha yüksek buğday üretimi de daha yumuşak fiyat tonuna katkıda bulundu.

Mısır,

Mısır fiyatlarındaki yükseliş, çoğunlukla Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı bölgelerindeki sıcak hava dalgalarının verim üzerindeki etkisine ilişkin endişelerle desteklenerek hafifçe yükseldi. Ukrayna’daki sıkı iç arz ve ülkenin üretim tahminlerinde aşağı yönlü revizyon da destek sağladı.

Diğer tahıllar,

Diğer iri tahılların yanı sıra, arpa ve sorgumun dünya fiyatları da Ağustos ayında artış gösterdi.

FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, Ağustos ayında yüzde 0,6 artış gösterdi. Bu artışta, mevsimsel sıkışıklık ve bazı ihracatçı ülkelerin ABD doları karşısındaki para birimlerinin değer kazanmasının etkisiyle Indica dışı pirinç fiyatlarındaki artış etkili oldu.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi

Bitkisel yağ fiyatları, üst üste üçüncü aylık yükselişini yaşadı. Bu artışla Ocak 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış oldu.

Ağustos ayında Temmuz ayına göre 1,00 puan (yüzde 0,74) oranında yükselerek 136,0 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Ağustos 2023’e göre 11,00 puan (yüzde 8,80) artış gösterdi.

Marjinal artış öncelikle daha yüksek dünya palmiye yağı fiyatlarını yansıttı ve daha düşük soya, ayçiçeği ve kolza yağı fiyatlarını fazlasıyla telafi etti.

Soya yağı fiyatları, esas olarak 2024/25 sezonunda yeterli küresel soya fasulyesi üretimi beklentilerinden etkilenerek düştü.

Ayçiçeği ve kolza yağları fiyat endeksleri ise, küresel talepteki yavaşlamayı ve Kanada’daki mevsimsel kolza tohumu hasadı baskısını yansıtarak düşüş gösterdi.

Uluslararası palmiye yağı fiyatları, üst üste üçüncü aylık yükselişini sürdürdü. Bu artış, Endonezya’daki üretim potansiyelinin altında kalmasına rağmen, ürünün mevsimsel olarak güçlenmesi nedeniyle gerçekleşti.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi

Ağustos ayında, Temmuz ayına göre 2,70 puan (yüzde 2,11) artış göstererek ortalama 130,60 puana geriledi. Bu düşüşle endeks, üst üste üç aylık yükselme eğiliminden sonra yaşamış olduğu ilk düşüşü sonrası yükselme eğilimini göstermektedir.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Ağustos 2023’e göre 16,30 puan (yüzde 14,26) artış gösterdi.

Tüm süt ürünleri için uluslararası fiyat teklifleri Ağustos ayında artış gösterdi.

Tereyağı fiyat endeksi, tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı, Okyanusya fiyat tekliflerindeki düşüşlere rağmen, daha düşük talep ve süt tedarikinin mevsimsel olarak artacağı beklentileri nedeniyle Batı Avrupa’daki süt tedariklerinin yeterliliği konusundaki belirsizlik ve kısa ve uzun vadeli teslimatlara olan talebin artmasıyla desteklendi.

Uluslarası yağsız süt tozu fiyatları, spot ithalat talebindeki artış ve büyük üretim bölgelerindeki sıkı envanterler nedeniyle en çok artış gösteren süt ürünü oldu.

Uluslarası peynir fiyatları, Avrupa’daki sınırlı envanterler ve daha düşük peynir üretimi ile artan küresel ithalat talebinin etkisiyle artış gösterdi.

FAO Et Fiyat Endeksi

Ağustos ayında Temmuz ayına göre 0,90 puan (yüzde 0,75) düşüşle ortalama 119,50 puan oldu. Bu değer, art arda iki aylık düşüş eğiliminden sonra gerçekleşen ilk yükselişini göstermektedir.

Endeks değeri bir yıl önceki seviyesi olan Ağustos 2023’e göre 4,20 puan (yüzde 3,64) artış gösterdi.

Dünya koyun ve sığır eti fiyatları, esas olarak güçlü ithalat talebi ve Okyanusya’daki kesimlik hayvan arzının mevsimsel olarak düşmesiyle desteklenerek arttı.

Uluslararası kümes hayvanı eti fiyatları, Brezilya Hükümeti’nin ülkede yaşanan Newcastle hastalığı nedeniyle ihracatı gönüllü olarak durdurma duyurusundan bir hafta sonrasında salgının sona erdiğini açıklamasına rağmen, Brezilya menşeili yumurta fiyat tekliflerinin hastalık varlığının kalıcı etkisini yansıtmasıyla Ağustos ayında düşüş gösterdi.

Uluslararası küçükbaş eti fiyatları, Üç ay süren dik artışların ardından, özellikle Çin’in ithalat alımlarındaki yavaşlama nedeniyle uluslararası küçükbaş eti fiyatları Ağustos ayında marjinal olarak düştü. Buna karşılık, dünya sığır eti fiyatları, Okyanusya’da kesilecek hayvan arzının mevsimsel olarak azalmasının etkisiyle hafif bir artış gösterdi.

Domuz eti fiyatları, büyük üretim bölgelerindeki yeterli ihracat olanağına rağmen zayıf ithalat talebi nedeniyle üst üste ikinci ay düştü.

FAO Şeker Fiyat Endeksi

Ağustos ayında Temmuz ayına göre 5,60 puan (yüzde 4,69) düşüşle ortalama 113,90 puana geriledi. Bu düşüş, art arda iki aylık artış sonrası yaşanan ilk düşüşü göstermektedir. Şeker fiyat endeksi bu düşüşle, Ekim 2022’den bu yana en düşük seviyesine ulaştı.

Endeks değeri, bir yıl önceki seviyesi olan Ağustos 2023’e göre 34,30 puan (yüzde 23,14) altında gerçekleşti.

Ağustos ayındaki düşüş, şeker kamışı mahsullerine fayda sağlayan olumlu yağışların ardından Tayland ve Hindistan’da 2024/25 sezonu için iyileşen üretim görünümünden kaynaklandı. Buna ek olarak, daha düşük uluslararası ham petrol fiyatları şeker fiyatları üzerinde daha fazla aşağı yönlü baskı oluşturdu. Ancak Ağustos ayı sonlarında, Brezilya’nın önemli yetiştirme alanlarındaki şeker kamışı tarlalarındaki yangınların etkisine ilişkin endişeler ve ayın ilk yarısında beklenenden düşük şeker üretimine ilişkin raporlar, genel olarak ay bazında düşüşü sınırlayan küresel şeker fiyatlarında keskin artışlara neden oldu.