Avrupa’da Kuş Gribi Vakaları Azalıyor

7 Ekim 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

Avrupa’da kümes hayvanları ve yabani kuşlarda görülen yüksek patojenli kuş gribi (HPAI) vakalarının sayısı 2019/2020 döneminden bu yana en düşük seviyeye ulaştı.

Halk sağlığı için kuş gribi riski düşük kalıyor

Bu veriler, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) ve AB referans laboratuvarı (EURL) tarafından 16 Mart – 14 Haziran 2024 tarihleri ​​arasında bildirilen verilere dayanan kuş gribiyle ilgili son raporun temel bulgularıdır. 

Avrupa’da kuş gribi vakalarının sayısıyla ilgili durumdaki iyileşme, bazı yabani kuş türlerinin sürü bağışıklığı kazanması, bazı yabani kuş popülasyonlarının azalması, çevrenin viral kontaminasyonunun azalması, dolaşımdaki HPAI virüs genotiplerinin bileşiminin değişmesi ve ölü yabani kuşların tespit edilmesinin azalması gibi çeşitli faktörlere bağlanabilir.

Evcil kuşlar

16 Mart ile 14 Haziran 2024 tarihleri ​​arasında, sadece 2 Avrupa ülkesinde kanatlı 15 HPAI salgını bildirildi: Macaristan’dan 8 A(H5N1) ve Bulgaristan’dan 7 A(H5Nx). Bu veriler, bir önceki epidemiyolojik yılda aynı dönemdeki toplam 173 A(H5) olan salgınına göre oldukça düşüktür ve 2019’dan bu yana bu dönem için kaydedilen en düşük sayıdır.

Bu salgınlardan 11’i birincil, 4’ü ise ikincil olarak raporlanmıştır. Bu salgınlardan 10’unda, yabani kuşlarla dolaylı temas en olası hastalık giriş kaynağı olarak kabul edildi, ancak her iki ülke için de yabani kuşlarda HPAI virüsü tespit sayısı çok sınırlıydı (Bulgaristan’da 1 ve Macaristan’da 0). Toplamda, HPAI’den etkilenen kümes hayvanı işletmelerinde yaklaşık 1 milyon kuş öldü veya itlaf edildi.

Yabani kuşlar

16 Mart – 14 Haziran 2024 tarihleri ​​arasındaki zaman diliminde, Almanya’dan (13), Polonya’dan (3), Birleşik Krallık’tan (2) ve Bulgaristan, Danimarka, Fransa, Letonya, Moldova, Norveç, Romanya, Slovenya ve İspanya’dan 1’er olmak üzere toplam 24 A(H5N1), 1 A(H5N5) ve 2 A(H5Nx) virüs tespiti bildirildi. Yabani kuşlarda tespit edilen HPAI virüsünün toplam sayısı (27), önceki raporlama dönemine (2 Aralık 2023 – 15 Mart 2024) göre yaklaşık 16 kat daha düşüktü.

İlginç olan, HPAI virüs tespitleri yalnızca 3 deniz kuşu kolonsinde kaydedildi: Fransa’da bir Avrupa ringa martısı (A(H5Nx)), İspanya’da bir sandviç sumrusu (A(H5N1)) ve Birleşik Krallık’ta bir başka Avrupa ringa martısı (A(H5N5)).

Genel olarak veriler, HPAI virüslerinin mevcut raporlama döneminde Avrupa’daki yabani kuş popülasyonlarında kitlesel ölüm olaylarına neden olmadan, düşük düzeyde dolaştığını veya hiç dolaşmadığını göstermektedir.

Avrupa dışında kuş gribi vakalarının durumu

Dünya çapında kümes hayvanlarında bildirilen HPAI salgınlarının çoğu Kuzey Amerika’da, özellikle ABD’de yoğunlaşmaya devam etti. Asya’da, evcil ve yabani kuşlardaki HPAI durumu bu raporlama döneminde yoğunlaştı.

Japonya, Kore ve Tayvan gibi daha önce etkilenen ülkelerin yanı sıra, Hindistan ve Irak da sırasıyla evcil ve yabani kuşlarda virüs tespitlerini resmen bildirdi. Özellikle endişe verici olan, Avrupa’ya yaklaşan sonbahar göçü nedeniyle Çin’deki yabani kuşlarda HPAI virüsü tespitleridir. HPAI virüslerinin Antarktika bölgesinde yayılmaya devam etmesi bekleniyor.

Avustralya, uzun yıllar sonra ilk kez, mevcut raporlama döneminde 3 farklı HPAI virüs alt türünden etkilendi; bu durum muhtemelen dünyanın geri kalanından ayrı bir olayı temsil ediyor: A(H7N3), A(H7N8) ve A(H7N9).

Memelilerde enfeksiyon durumu

Mevcut raporlama döneminde, ilk doğal HPAI virüsü tespitleri şu memeli türlerinde doğrulandı: alpaka (ABD), sığır (ABD) ve mors (Norveç). Avrupa’da, öncelikle etçil veya leşçi memeli türleri (kedi, Avrasya su samuru, rakun ve kızıl tilki) düşük sayılarda etkilenmeye devam etti.

Avrupa dışında, bu raporlama döneminde memelilerdeki tüm HPAI virüsü tespitleri Kuzey Amerika’dan bildirildi: İnsanlarla yakın temas halinde olan evcil ve peri-evcil memeliler (alpaka, kedi, sığır ve ev faresi) dahil olmak üzere 5’ten fazla farklı memeli türü. Bu tespitlerin çoğunda yeni A(H5N1) virüs genotipi B3.13 tanımlandı.

A(H5N1) virüs genotipi B3.13’ün yaygın yayılımı, 12 ABD eyaletindeki 130’dan fazla süt çiftliğinde gözlemlendi. Sürü içi bulaşmanın öncelikle sağım işlemi sırasında sağım ekipmanı aracılığıyla olduğu belirtilirken, çiftlikler arası yayılmanın muhtemelen hayvanların, insanların, araçların, ekipmanların ve fomitlerin hareketinden kaynaklandığı görülmüştür. Sığırlardan diğer tür kategorilerine (yani evcil ve vahşi memeliler, evcil ve vahşi kuşlar ve insanlar) daha fazla bulaşma gösterilmiştir.

İnsanlarda görülen kuş gribi vakaları

Mart-Haziran 2024 döneminde Avrupa dışında zoonotik kuş gribi A(H5N1), A(H5N6) ve A(H9N2) sporadik vakaları bildirilmeye devam etti. Ayrıca, üçüncü bir insan kuş gribi A(H10N3) virüsü enfeksiyonu vakası görüldü ve laboratuvar tarafından doğrulanan ilk insan A(H5N2) virüsü enfeksiyonu bildirildi.

Uzmanlar, önümüzdeki grip sezonu göz önünde bulundurularak kuş gribi konusunda denetimlerin artırılması yönündeki önerilerini vurguladı.

Keyifli okumalar dileriz.