FAO Gıda Fiyat Endeksi 2024 Yılında 2023 Seviyelerinin Altında Kaldı

20 Ocak 2025

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

FAO Gıda Fiyat Endeksi* (FFPI),

FFP Endeksi, Aralık ayında Kasım ayına göre yükselerek ortalama 127,50 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, şeker, süt ürünleri, bitkisel yağlar ve tahıllar için fiyat endekslerindeki düşüşlerin etteki artışları fazlasıyla telafi etmesiyle rekor seviyesinden geri döndü.

FFP Endeksi Aralık ayında 127,00 puan olarak gerçekleşti. Üst üste üçüncü yükseliş sonrası ilk düşüşünü yaşayan FFPI, Kasım ayına göre 0,60 puan (yüzde 0,50) geriledi. Endeks bir yıl önceki değerine göre 8,00 puan (yüzde 6,70) yükselirken Mart 2022’de ulaştığı 160,30 puanlık zirve sonrası en büyük yükselişi sonrası ilk düşüşünü yaşadı 33,20 puan (yüzde 20,70) altında kaldı.

FFP endeksi, Aralık ayında, bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Aralık ayına göre yüzde 6,70 oranında yükseldi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi

Yılın tamamı için, FAO Tahıl Fiyat Endeksi 2024’te ortalama 113,48 puan oldu ve 2023 seviyesinden 17,49 puan (%13,36) düştü; buğday ve iri taneli tahıl fiyatlarının diğer tahıllara göre daha düşük olması endeksin düşük seyrini destekledi ve 2022 rekor seviyesinden sonra ikinci yıllık düşüşü gösterdi. FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi 2023’ten %0,8 artarak ortalama 133,1 puan oldu ve 16 yıllık nominal bir yüksek seyri temsil etti. Indica kotasyonları bu yıllık artışı destekledi çünkü Asya’daki bazı ülkelerden gelen güçlü ithalat talebi ve ihracatçılar arasındaki azalan rekabet onları 2024’ün ilk dokuz ayında yüksek tuttu.

Aralık ayında Kasım ayı ile benzer seyretti ve ortalama 111,30 puan oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Aralık 2023’e göre 11,50 puan (yüzde 9,36) düşmüş oldu.

Buğday,

Küresel buğday fiyatları, Arjantin ve Avustralya’daki hasatlardan gelen zayıf uluslararası talep ve daha yüksek mevsimsel bulunabilirlikten kaynaklanan aşağı yönlü baskı, Rusya Federasyonu’ndaki zayıf kış mahsulü koşullarından kaynaklanan yukarı yönlü baskıyla dengelendi.

Mısır,

Dünya mısır fiyatları da, ABD’deki ihracat satışlarındaki artış ve daha sıkı tedarik ile Ukrayna menşeli ürünlere olan güçlü talep tarafından desteklenerek marjinal olarak yükseldi.

Diğer tahıllar,

Arpa dünya fiyatları yükselirken, sorgum fiyatları Aralık ayında düşüş gösterdi.

FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, talebin yavaşlamasıyla Indica ve hoş kokulu pirinç fiyatlarında yaşanan düşüşü yansıtarak Aralık ayında %1,2 düştü.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi

2024 yılı genelinde FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, sıkılaşan küresel arzın ortasında 2023’e göre 11,88 puan veya %9,40 artışla 138,18 puanda kaldı.

Bitkisel yağ fiyatları, üst üste altıncı aylık yükselişi sonrası ilk düşüşünü yaşadı.

Aralık ayında Kasım ayındaki rekoru sonrası küçük bir düşüş yaşadı ve 0,40 puan (yüzde 0,49) oranında gerileyerek 163,30 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Aralık 2023’e göre 41,00 puan (yüzde 33,52) artış gösterdi.

Endeksin marjinal düşüşü esas olarak daha düşük soya, kolza ve ayçiçeği yağı fiyatlarını yansıttı ve biraz daha yüksek palmiye yağı fiyatlarını fazlasıyla telafi etti.

Soya yağı fiyatları, bol miktarda küresel arz beklentileri ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki biraz daha zayıf taleple desteklenerek ılımlı bir şekilde düştü.

Ayçiçeği ve kolza yağları fiyat endeksleri ise, talepteki daralma nedeniyle düştü.

Uluslararası palmiye yağı fiyatları, büyük ölçüde Güneydoğu Asya’daki önde gelen üretici ülkelerdeki uzun süreli sıkı arz tarafından yönlendirilen bir önceki aya göre ortalama %2,0 arttı.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, 2023 yılına göre 10,41 puan (%8,73) artışla ortalama 129,58 puan oldu. Bu artış, esas olarak, üretimi olumsuz etkileyen düzensiz hava koşullarının bir sonucu olarak yüksek küresel talep ve kısıtlı ihraç edilebilir arz nedeniyle tereyağı fiyatlarında yaşanan keskin artışa bağlandı.

Aralık ayında, Kasım ayına göre 1,00 puan (yüzde 0,71) düşüş yaşadı ve ortalama 138,90 puana geriledi. Bu düşüşle endeks, üst üste dört aylık yükselişi sonrası ilk düşüşünü yaşamış oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Aralık 2023’e göre 20,20 puan (yüzde 17,02) artış gösterdi.

Tereyağı fiyat endeksi, zayıf küresel talep ve birikmiş stoklar nedeniyle on dört aylık sürekli artış serisini sonlandırarak en büyük düşüşü kaydetti.

Uluslarası yağsız süt tozu fiyatları, geçen ay yaşadığı yüksek aartış sonrası, zayıf uluslararası talep nedeniyle geriledi. özellikle Asya’daki güçlü küresel talepten kaynaklanan Okyanusya’daki fiyat artışları ve mevsimsel olarak düşük süt üretimi nedeniyle Batı Avrupa’daki daha sıkı envanterlerle desteklenen uluslararası tam yağlı süt tozu fiyatları yükseldi.

Uluslarası peynir fiyatları, zayıf uluslararası talep nedeniyle geriledi.

FAO Et Fiyat Endeksi

2024’te bir bütün olarak FAO Et Fiyat Endeksi, küresel üretim büyümesinin yavaşlaması ortasında, önemli et ithal eden ülkelerden gelen güçlü ithalat talebiyle yönlendirilen 2023’ten 2,57 puan (yüzde 2,24) artışla ortalama 117,08 puana ulaştı. Bu, sığır, koyun ve kümes hayvanı etleri için daha yüksek ortalama fiyatları sürdürürken, ortalama domuz eti fiyatları, özellikle Çin’den gelen düşük ithalat talebiyle geriledi.

Aralık ayında Kasım ayına göre 0,50 puan (yüzde 0,42) yükselişle ortalama 119,00 puan oldu. Bu değer, art arda üç aylık düşüş sonrası ilk yükselme eğilimini göstermektedir.

Endeks değeri bir yıl önceki seviyesi olan Aralık 2023’e göre 7,80 puan (yüzde 7,01) artış gösterdi.

Artış, başlıca, güçlü küresel taleple birlikte başlıca ihracatçı ülkelerdeki işleme tesislerinde yıl sonu rutin bakım kapatmaları nedeniyle üretim kısıtlamalarından kaynaklanan yüksek sığır eti fiyatlarından kaynaklandı.

Dünya sığır eti fiyatları, sığır eti için uluslararası fiyat teklifleri, genel olarak sabit kaldı. Güçlü küresel taleple desteklenen Brezilya sığır eti fiyatlarında görülen keskin artış, Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen satın alma ilgisinin azalması nedeniyle düşen Avustralya fiyatlarıyla telafi edildi.

Uluslararası kümes hayvanı eti fiyatları, Brezilya’dan gelen bol miktardaki ihracat arzı nedeniyle hafif bir düşüş kaydetti.

Uluslararası küçükbaş eti fiyatları, son yağışlardan kaynaklanan iyileşen mera koşullarının ardından Avustralya’da azalan kesim bulunabilirliği ve devam eden küresel taleple desteklenerek yükseldi.

Domuz eti fiyatları, kış tatilleri öncesinde Avrupa Birliği’nde beklenenden zayıf olan tüketici talebinin desteğiyle düştü.

FAO Şeker Fiyat Endeksi

2024 yılı genelinde FAO Şeker Fiyat Endeksi, esas olarak yıl boyunca Brezilya’dan yapılan rekor düzeydeki ihracatı ve 2024/25 sezonu için olumlu küresel arz görünümünü yansıtarak 2023’e göre 19,24 puan (%13,27) düşerek ortalama 125,78 puan oldu.

Aralık ayında Kasım ayına göre 6,40 puan (yüzde 5,06) düşüşle ortalama 120,00 puana geriledi. Bu değer, art arda iki aylık düşüş eğilimini göstermektedir.

Endeks değeri, bir yıl önceki seviyesi olan Aralık 2023’e göre 14,20 puan (yüzde 10,58) altında gerçekleşti.

Dünya şeker fiyatlarındaki düşüş, Kasım ayının ikinci yarısında Brezilya’da beklenenden fazla şeker üretimi ve Brezilya realinin ABD doları karşısında zayıflamasıyla gerçekleşti.

Brezilya’da Nisan 2025’ten itibaren hasat edilecek şeker kamışı mahsullerine ilişkin iyileşen beklentiler ve fabrikaların tam kapasitede çalıştığı Hindistan ve Tayland’daki devam eden kırma sezonu da dünya şeker fiyatlarındaki düşüşe katkıda bulundu