FAO Gıda Fiyat Endeksi Eylül Ayında Yükseldi: Tüm Gıda Endeksleri Yükseliş Eğilim Gösterdi

14 Ekim 2024

Uğraş Kaynarca – Veteriner Hekim

FAO Gıda Fiyat Endeksi* (FFPI),

FFP Endeksi, Eylül ayında Ağustos ayına göre tüm gıda endekslerinde yükselerek ortalama 124,40 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, neredesyse tüm gıda endekslerinde 0,40 ila 11,80 puan düzeyinde yükseliş gösterdi.

Üst üste iki küçük düşüşü sonrası yüzde 3 oranında yükselen FFPI bir yıl önceki değerinden %2,05 ve Mart 2022’de ulaştığı 160,30 puanlık zirve sonrası en büyük yükselişini yaşadı ancak %22,4 altında kaldı.

FFP endeksi, Eylül ayında, bir yıl önceki seviyesi olan 2023 Eylül ayına göre yüzde 2,05 oranında yükseldi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi

Buğday fiyatları üç aylık düşüş trendnin sonunda yükseliş gösterdi.

Eylül ayında Ağustos ayına göre 3,30 puan (yüzde 2,99) yükselişle ortalama 113,50 puan oldu.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Eylül 2023’e göre 12,80 puan (yüzde 10,13) düşmüş oldu.

Buğday,

Küresel buğday fiyatları, art arda üç ay boyunca geriledikten sonra, büyük ölçüde bazı önemli ihracatçılardaki olumsuz hava koşullarına ilişkin endişeler nedeniyle Eylül ayında yükseldi. Kanada ve Avrupa Birliği’ndeki aşırı yağışlı koşullar, birincisinde hasat gecikmelerine neden oldu ve ikincisi için üretim tahmininde önemli bir düşüşe yol açtı. Ancak, Karadeniz bölgesinden gelen rekabetçi fiyatlı arzlar fiyatlardaki artışı sınırladı.

Mısır,

Dünya mısır fiyatları da, Brezilya’daki Madeira Nehri ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Mississippi Nehri’ndeki düşük su seviyelerinin yanı sıra Brezilya’daki güçlü iç talep ve Arjantin’deki sağlam ihracat hızının etkisiyle aylık bazda artış gösterdi.

Diğer tahıllar,

Arpa dünya fiyatları yükselirken, sorgum fiyatları düştü.

FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, Eylül ayında yüzde 0,7 düşerek, taze hasat edilmiş malzemelerin gelmesi ve Hindistan Hükümeti’nin basmati ihracat kaydı için kullanılan taban fiyatı kaldırması nedeniyle genel olarak sakin ticaret faaliyetlerini ve düşük Hint basmati tekliflerini yansıttı.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi

Bitkisel yağ fiyatları, üst üste dördüncü aylık yükselişini yaşadı. Bu artışla Ocak 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış oldu.

Eylül ayında Ağustos ayına göre 6,30 puan (yüzde 4,63) oranında rekor seviyede yükselerek 142,40 puan olarak gerçekleşti.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Eylül 2023’e göre 21,50 puan (yüzde 17,78) artış gösterdi.

Fiyat endeksinin devam eden yükselişi, palmiye, soya, ayçiçeği ve kolza tohumu yağlarındaki yüksek tekliflerden kaynaklandı.

Soya yağı fiyatları, öncelikle Amerika Birleşik Devletleri’ndeki beklenenden daha düşük ezilmeler nedeniyle toparlandı.

Ayçiçeği ve kolza yağları fiyat endeksleri ise, Eylül ayındaki marjinal fiyat toparlanmaları, 2024/25 sezonunda ilgili yağlı tohumların üretimlerinin azalmasının ardından sıkılaşan arz görünümüyle desteklendi.

Uluslararası palmiye yağı fiyatları, Eylül ayında art arda dördüncü ay yükseldi ve esas olarak, Güneydoğu Asya’daki büyük üretici ülkelerde beklenen mevsimsel üretim düşüşleriyle aynı zamana denk gelen beklenenden düşük üretime ilişkin endişelerle desteklendi.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi

Eylül ayında, Ağustos ayına göre 5,00 puan (yüzde 3,81) artış göstererek ortalama 136,30 puana yükseldi. Bu düşüşle endeks, üst üste ikinci aylık yükselme eğilimini göstermektedir.

Endeks, bir yıl önceki seviyesi olan Eylül 2023’e göre 24,30 puan (yüzde 21,70) artış gösterdi.

Endeksteki artış, tüm süt ürünlerindeki yüksek fiyatlardan kaynaklandı.

Süt fiyat endeksi, Okyanusya’da mevsimsel olarak daha yüksek süt üretimine rağmen Asya’daki güçlü ithalat talebinin teşvikiyle yükseliş gösterdi.

Tereyağı fiyat endeksi, sağlam ithalat ve iç talep, sıkı stoklar ve Batı Avrupa’daki sınırlı süt arzının desteğiyle art arda on birinci ay arttı.

Uluslarası yağsız süt tozu fiyatları, Batı Avrupa’daki sıkı süt arzı ve güçlü yurt içi alımlar nedeniyle sınırlı ihracat mevcudiyeti nedeniyle yükseldi.

Uluslarası peynir fiyatları, arttış gösterdi ve bu da süt üretiminin mevsimsel olarak daha düşük olduğu Batı Avrupa’daki güçlü küresel ithalat talebini ve sıkı ihracat imkanlarını yansıttı.

FAO Et Fiyat Endeksi

Eylül ayında Ağustos ayına göre 0,40 puan (yüzde 0,34) düşüşle ortalama 119,60 puan oldu. Bu değer, art arda ikinci aylık yükseliş eğilimini göstermektedir.

Endeks değeri bir yıl önceki seviyesi olan Eylül 2023’e göre 5,50 puan (yüzde 4,82) artış gösterdi.

Endeksteki artış, öncelikle Newcastle hastalığıyla ilgili ticaret kısıtlamalarının hafifletilmesinin ardından Brezilya kanatlı etine yönelik güçlü ithalat talebini yansıtan yüksek kanatlı eti fiyatlarından kaynaklandı.

Dünya sığır eti fiyatları, önde gelen üretici ülkelerden gelen sınırlı arzın küresel ithalat talebini karşılamak için yeterli olması nedeniyle sabit kaldı.

Uluslararası kümes hayvanı eti fiyatları, Brezilya kanatlı etine yönelik güçlü ithalat talebini yansıtan yüksek kanatlı eti fiyatları nedeniyle artış gösterdi. Brezilya, Newcastle hastalığıyla ilgili ticaret kısıtlamalarının hafifletilmesinin ardından ihracata ağırlık verdi.

Uluslararası küçükbaş eti fiyatları, büyük ölçüde Çin’den gelen zayıf ithalat talebinin devam etmesi nedeniyle marjinal bir düşüş gösterdi. Bu düdüş ikin art arda aylık düşüşü göstermektedir.

Domuz eti fiyatları, küresel arzın Avrupa Birliği’ndeki yüksek yurt içi satışlar da dahil olmak üzere artan talebi yeterince karşılayarak üst üste iki aylık düşüşün ardından stabil seyretti.

FAO Şeker Fiyat Endeksi

Eylül ayında Ağustos ayına göre 11,80 puan (yüzde 10,36) yükselişle ortalama 125,70 puana yükseldi.

Endeks değeri, bir yıl önceki seviyesi olan Eylül 2023’e göre 37,00 puan (yüzde 22,74) altında gerçekleşti.

Eylül ayındaki artış, yaklaşan 2024/25 sezonunda daha sıkı küresel kullanılabilirliklere ilişkin endişelerden kaynaklandı. Brezilya’da uzun süreli kuru hava ve Ağustos ayı sonlarında şeker kamışı tarlalarına zarar veren yangınlar nedeniyle kötüleşen mahsul beklentileri, küresel şeker fiyatlarındaki artışın ana itici güçleri oldu. Ek olarak, Hindistan’ın şeker ihracatı mevcudiyetinin, hükümetin etanol üretimi için şeker kamışı kullanımına ilişkin kısıtlamaları kaldırma kararından etkilenebileceğine dair endişeler de dünya şeker fiyatlarındaki genel artışa katkıda bulundu.